Kontrak takaful diasakan untuk kebajikan dan amanah melalui prinsip qard hasan dan mudarabah. Perkara utama perbezaan antara takaful dengan insurans konvensional ialah takaful memenuhi tuntutan syariat, yang terhindar perbuatan dosa apabila ia bebas gharar, riba, maisir.
Untuk lebih jelas, makalah ini memuatkan latar belakang
penubuhan institusi takaful meliputi sejarah dan cabaran. Sejarah takaful di
Malaysia bermula tahun 1984, rentetan kepada perkembangan semasa di peringkat
global dan perubahan dasar kerajaan ke arah perlaksaan dasar-dasar Islam dalam
sistem pemerintahan negara.
Turut dibincangkan ialah konsep dan amalan institusi
takaful yang secara amnya dilihat sama dengan fungsi insurans, tetapi
hakikatnya takaful berlainan jauh dengan takaful dari segi roh dan keperluan
kepada umat Islam.
Selari dengan tuntutan semasa yang memerlukan jaminan
risiko dan pengurusan kewangan yang berhemah, sumbangan takaful kepada
perkembangan kewangan Islam di Malaysia amat signifiken. Sektor takaful menjadi
penggerak ekonomi yang aktif selain perbankan Islam.
LATAR BELAKANG INSTITUSI TAKAFUL
Sejarah Awal. Umum diketahui takaful menggantikan konsep
insurans konvensional yang diperkenalkan masyarakat Barat. Namun, hakikat
sebenarnya, Barat yang meniru amalan diamalkan masyarakat Arab
Jahiliyyah dan dikembangkan pada zaman Nabi Muhammad SAW dan khalifah Islam
seterusnya.
Konsep pembayaran diyat (blood money) dan tolong menolong masyarakat Arab Jahiliyyah dikembangkan dalam Islam melalui dua konsep iaitu aqilah dan qasamah.
Aqilah menumpukan kepada urusan kebajikan terhadap ahli, manakala qasamah pula hal bersangkutan barang perniagaan. Kedua-duanya berkaitan dengan gantirugi kepada ahli kumpulan ditimpa kecelakaan.
Konsep pembayaran diyat (blood money) dan tolong menolong masyarakat Arab Jahiliyyah dikembangkan dalam Islam melalui dua konsep iaitu aqilah dan qasamah.
Aqilah menumpukan kepada urusan kebajikan terhadap ahli, manakala qasamah pula hal bersangkutan barang perniagaan. Kedua-duanya berkaitan dengan gantirugi kepada ahli kumpulan ditimpa kecelakaan.
Punca
Perlu Penubuhan Takaful. Penubuhan
takaful adalah rentetan keputusan Majlis Fatwa Dunia Pertama mengatakan
insurans konvensional haram berdasarkan adanya gharar, maisir dan
riba.
Keputusan yang dibuat pada tahun 1960 di Kaherah, Mesir itu turut diulang pada persidangan kedua di Makkah, Arab Saudi dan pada 16 Jun 1972, ketika persidangan kali kelima yang diadakan di Kuala Lumpur masih mengekalkan keputusan yang sama.
Keputusan yang dibuat pada tahun 1960 di Kaherah, Mesir itu turut diulang pada persidangan kedua di Makkah, Arab Saudi dan pada 16 Jun 1972, ketika persidangan kali kelima yang diadakan di Kuala Lumpur masih mengekalkan keputusan yang sama.
Sejarah
Takaful Moden. Sejarah penubuhan takaful
moden bermula dengan tertubuhnya Syarikat Insurans Islam di Sudan pada 1979.
Pada tahun sama juga lahir Syarikat Insurans Islam Arab, di Arab Saudi.
Manakala Dar al-Maal al-Islami menubuhkan Syarikat Takaful Islam Luxembourg
empat tahun kemudian.
Sejarah
Takaful Di Malaysia. Di peringkat Malaysia,
selari dengan perkembangan di peringkat antarabangsa Jawatankuasa Fatwa
Kebangsaan memutuskan insurans nyawa yang terdapat di pasaran adalah
haram.
Lanjutan itu, pada 1982, satu Badan Petugas Khas ditubuhkan bagi mengkaji usaha mewujudkan insurans Islam di Malaysia. Dua tahun kemudian, satu laporan diserahkan kepada Parlimen, yang hasilnya pada tahun itu lahir syarikat takaful pertama di Malaysia selaras dengan Kerajaan meluluskan Akta Takaful pada tahun itu. Seksyen 2 akta itu mentakrifkan takaful satu skim berasaskan perpaduan dan persaudaraan untuk menyediakan bantuan kewangan kepada ahli yang terlibat.
Lanjutan itu, pada 1982, satu Badan Petugas Khas ditubuhkan bagi mengkaji usaha mewujudkan insurans Islam di Malaysia. Dua tahun kemudian, satu laporan diserahkan kepada Parlimen, yang hasilnya pada tahun itu lahir syarikat takaful pertama di Malaysia selaras dengan Kerajaan meluluskan Akta Takaful pada tahun itu. Seksyen 2 akta itu mentakrifkan takaful satu skim berasaskan perpaduan dan persaudaraan untuk menyediakan bantuan kewangan kepada ahli yang terlibat.
KONSEP TAKAFUL
Takaful sinonim dengan insurans. Malah, kebanyakan orang
memahami takaful sebagai terjemahan kepada maksud insurans. Tidak dinafikan
maksud secara kasarnya takaful sama dengan insurans. Namun, hakikat sebenarnya
takaful tidak sama dengan insurans dari segi konsep dan
amalannya.
Berasaskan Kepada Kerjasama Dan Derma. Insurans berasaskan kepada
peniagaan dan keuntungan yang dicipta oleh golongan kapitalis. Sedangkan
takaful berasaskan kepada perpaduan dan persaudaraan untuk menyediakan bantuan
kewangan kepada ahli terbabit berteraskan kepada wahyu dan hadis yang
terkandung nilai-nilai Islam seperti tabarru (derma) dan tawun
(kerjasama).
Biarpun sesama ahli tidak mengenali antara satu sama lain, mereka sebenar telah terikat dengan persetujuan bersama ketika kontrak termeterai yang dilakukan antara pengendali takaful dan ahli.
Biarpun sesama ahli tidak mengenali antara satu sama lain, mereka sebenar telah terikat dengan persetujuan bersama ketika kontrak termeterai yang dilakukan antara pengendali takaful dan ahli.
Keikhlasan Membantu. Ahli takaful dijelaskan
tentang konsep membantu yang mana sumbangan kepada dana akan digunakan untuk
membantu mana-mana ahli yang ditimpa bencana.
Penyertaan mereka bukan untuk mendapat keuntungan peribadi kerana tidak ada siapa yang mengharapkan diri, keluarga atau hartanya ditimpa bencana semata-mata ingin mendapat bantuan atau pampasan daripada wang dana.
Penyertaan mereka bukan untuk mendapat keuntungan peribadi kerana tidak ada siapa yang mengharapkan diri, keluarga atau hartanya ditimpa bencana semata-mata ingin mendapat bantuan atau pampasan daripada wang dana.
Perkongsian. Umat Islam adalah bersaudara. Maka itu, segala
urusan kehidupan hendaklah dikongsi bersama termasuk dalam suka dan duka.
Mereka yang menyertai takaful berikrar akan membantu ahli lain yang ditimpa
kecelakaan.
Sekiranya tidak ada ahli ditimpa kecelakaan atau masih ada baki selepas ditolak gantirugi kepada ahli, maka sumbangan yang dikumpul akan dipulangkan kepada ahli mengikut terma-terma yang dipersetujui.
Sekiranya tidak ada ahli ditimpa kecelakaan atau masih ada baki selepas ditolak gantirugi kepada ahli, maka sumbangan yang dikumpul akan dipulangkan kepada ahli mengikut terma-terma yang dipersetujui.
Samarata. Takaful tidak menetapkan siapa yang layak dan
tidak layak menyertainya. Ia terbuka kepada sesiapa yang memenuhi terma yang
ditetapkan. Mereka mendapat hak seperti yang terdapat pada surat akad. Tidak
ada sesiapa yang mendapat layanan lebih baik berbanding ahli lain atau terdapat
ahli dinafikan hak mereka.
AMALAN
TAKAFUL
Syarikat Takaful Sebagai Pengurus Dana. Dalam insurans, syarikat
sebagai pengendali menawarkan polisi yang mana untuk memilikinya seseorang
perlu membayar sejumlah wang yang tatacara dipersetujui. Sebagai balasannya,
pemegang polisi akan mendapat manfaat sepertinya tercatat dalam
polisi.
Syarikat bebas menggunakan wang yang diperoleh melalui pembayaran perimium sama ada melaburkan di institusi kewangan dan sebagainya. Tidak ada istilah perkongsian untung rugi dalam insurans konvensional.
Syarikat bebas menggunakan wang yang diperoleh melalui pembayaran perimium sama ada melaburkan di institusi kewangan dan sebagainya. Tidak ada istilah perkongsian untung rugi dalam insurans konvensional.
Berbeza dengan konsep takaful. Pengendali takaful tidak dianggap pemilik perniagaan
sebaliknya hanya pentadbir kumpulan wang takaful dan mengurusnya bagi pihak
peserta.
Pengendali takaful diamanahkan mengurus dana terkumpul dari ahli, termasuk melaburkannya untuk tujuan mendapat keuntungan dan menyediakan dana yang cukup untuk membantu ahli mengalami kecelakaan.
Pengendali takaful diamanahkan mengurus dana terkumpul dari ahli, termasuk melaburkannya untuk tujuan mendapat keuntungan dan menyediakan dana yang cukup untuk membantu ahli mengalami kecelakaan.
Balasan
atau upah kepada pengendali takaful diambil daripada lebihan kumpulan wang
takaful, fi wakalah, keuntungan pelaburan kumpulan wang pemegang saham dan
bahagian keuntungan pelaburan kumpulan wang takaful.
Kontrak
Berasas Syariat. Di Malaysia, kontrak
takaful di antara pengendali (syarikat takaful) dengan peserta (pemegang polisi
takaful) dimeterai berasaskan sama ada kontrak wakalah atau kontrak Mudharabah.
Berdasarkan kaedah wakalah, syarikat dilantik oleh peserta untuk menguruskan perlindungan takaful serta perkara lain. Manakala peserta pula membayarkan fi sebagai upah di atas perkhidmatan diterima. Kaedah ini paling banyak diamalkan di Malaysia.
Berdasarkan kaedah wakalah, syarikat dilantik oleh peserta untuk menguruskan perlindungan takaful serta perkara lain. Manakala peserta pula membayarkan fi sebagai upah di atas perkhidmatan diterima. Kaedah ini paling banyak diamalkan di Malaysia.
Mudharabah
pula berkonsepkan pembahagian keuntungan pelaburan, yang mana para peserta
melantik syarikat takaful menguruskan perlindungan dan perkara lain
yang berkaitan.
Aktiviti
Pematuhan Syariat. Dana yang dikumpul
dari ahli dilaburkan bagi menjana keuntungan untuk diagihkan kepada ahli
ditimpa bencana. Lebihan daripada agihan itu pula dianggap sebagai untung yang
dikongsikan bersama dengan ahli dan syarikat pengendali takaful.
Untuk memastikan keuntungan yang dijana itu halal, maka ia dilaburkan di dalam aktiviti yang memenuhi pamatuhan syariat dan memberi pulangan perkongsian untung kepada
Untuk memastikan keuntungan yang dijana itu halal, maka ia dilaburkan di dalam aktiviti yang memenuhi pamatuhan syariat dan memberi pulangan perkongsian untung kepada
Produk
Memenuhi Keperluan Ummah. Dalam
tempoh 28 tahun diperkenalkan di Malaysia, industri takaful telah mencapai
kemajuan memberangsangkan.
Produk ditawarkan memenuhi keperluan segenap lapisan masyarakat. Ia satu perkembangan yang baik. Produk ditawarkan setanding insurans konvensional. Maka, bagi umat Islam yang inginkan sesuatu mematuhi syariah pasti memilih takaful.
Produk ditawarkan memenuhi keperluan segenap lapisan masyarakat. Ia satu perkembangan yang baik. Produk ditawarkan setanding insurans konvensional. Maka, bagi umat Islam yang inginkan sesuatu mematuhi syariah pasti memilih takaful.
Tidak
dinafikan, produk takaful sebenarnya diceduk daripada apa ditawarkan oleh
insurans konvensional. Apa yang beza ialah pengendaliannya dari segi akad dan
perkara lain yang berkaitan memenuhi pematuhan syariah. Justeru, apa ditawarkan
oleh insurans konvensional, maka ia juga ditawarkan oleh takaful.
Bermula
dengan produk asas, kini rantaian produk takaful telah berkembang memenuhi
keperluan ummah sesuai dengan tuntutan dunia hari ini. Produk takaful
merangkumi berkaitan dengan perlindungan harta benda, pendidikan, simpanan,
perubatan, pelaburan, kesihatan dan sebagainya.
Biarpun berdepan cabaran pemain industri insurans konvensional yang telah lama bertapak, modal besar dan global, industri takaful di Malaysia tetap menunjukkan pertumbuhan memberansangkan.
Biarpun berdepan cabaran pemain industri insurans konvensional yang telah lama bertapak, modal besar dan global, industri takaful di Malaysia tetap menunjukkan pertumbuhan memberansangkan.
No comments:
Post a Comment